HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC SỨC KHỎE MÙA NẮNG NÓNG CHO CỘNG ĐỒNG VÀ NGƯỜI LAO ĐỘNG
Say nắng,
say nóng là hiện tượng rất thường gặp trong mùa hè. Không chỉ có biểu hiện: mệt
mỏi, hoa mắt chóng mặt, nhức đầu,... mà còn có thể gây đột quỵ, nếu không xử
trí kịp thời có thể để lại các di chứng thần kinh không hồi phục và tử vong.
1.
Say nắng
Khi lao động hoặc đi quá lâu ngoài trời nắng, nhiều tia nắng
sẽ chiếu thẳng vào vùng cổ gáy. Dưới tác dụng liên tục của ánh sáng mặt trời gay
gắt, trung tâm điều hòa thân nhiệt cơ thể sẽ bị chấn động làm rối loạn điều hòa
thân nhiệt cùng với hiện tượng mất nước cấp của cơ thể.
2.Say nóng
Là
tình trạng mất nước toàn thể kèm theo rối loạn điều hòa thân nhiệt, rối loạn
vận mạch mà bản chất là do trung tâm điều hòa thân nhiệt không thích ứng với
điều kiện thời tiết xung quanh.
Một
đặc điểm chung là cả say nóng và say nắng đều dẫn đến một tình trạng tăng thân
nhiệt. Khi thân nhiệt tăng sẽ dẫn tới tăng quá trình đào thải mồ hôi làm cơ thể
mất một lượng nước lớn, hiện tượng này nếu không được bù kịp thời sẽ dẫn tới hậu
quả giảm khối lượng tuần hoàn gây trụy tim mạch, rối loạn chất điện giải nặng
có thể gây tử vong. Một yếu tố nguy cơ nữa khi nhiệt độ cơ thể tăng cao sẽ gây
rối loạn hoạt động chức năng của rất nhiều cơ quan như tim mạch, hô hấp, thần
kinh...
3. Các biểu hiện của say nắng, say nóng
Trong đó, mức độ nhẹ là mệt mỏi, khát nước, hoa mắt, chóng
mặt, tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi hộp đánh trống ngực, chuột rút.
Mức độ
nặng là đau đầu dữ dội, khó thở tăng dần, cảm giác buồn nôn hoặc nôn, yếu hoặc
liệt nửa người, co giật, ngất xỉu hoặc hôn mê, trụy tim mạch (tim đập nhanh,
huyết áp tụt…) và có thể tử vong.
4. Cách xử
trí
Khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy
theo mức độ biểu hiện mà người dân cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử
trí phù hợp như sau:
4.1. Mức
độ nhẹ
+ Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng
gió.
+ Nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo bên
ngoài của nạn nhân. Sau đó, lau cơ thể nạn nhân bằng khăn mát hoặc có thể dội
nước mát vào cơ thể nạn nhân rồi lau khô. Đặt khăn thấm nước mát hoặc nước đá tại
các vị trí như vùng nách, vùng bẹn, hai bên cổ để giúp nhanh chóng giảm nhiệt độ
cơ thể.
- Nếu nạn nhân uống được nước, cho uống từng ngụm
nhỏ nước mát. Tốt nhất là uống nước có bổ sung muối và khoáng chất như nước
Oresol pha đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng.
- Nếu nạn nhân bị chuột rút, cần xoa bóp nhẹ
nhàng vùng cơ bị chuột rút.
- Lưu ý không để cho nhiều người vây quanh nạn
nhân. Sau khoảng 10 - 15 phút các biểu hiện sẽ giảm dần.
4.2. Mức
độ nặng
Nếu nạn nhân có các biểu hiện ở mức độ nặng, cần gọi ngay cấp cứu hoặc nhanh
chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Người dân lưu ý trong quá trình vận
chuyển, thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.
4.3.Các biện pháp
dự phòng.
- Người dân cần hạn chế đi ra ngoài trời nắng
trong những ngày nắng nóng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h
chiều.
- Những người đan ở trong phòng điều hòa nhiệt
độ thấp không nên đi ra ngoài trời nắng đột ngột mà cần phải có một khoảng thời
gian để cơ thể thích nghi với môi trường bên ngoài, bằng cách tăng nhiệt độ điều
hòa trong phòng hoặc ngồi nghỉ trong bóng mát trước khi đi ra ngoài trời.
- Mặc quần áo sáng màu, thoáng mát, thấm mồ hôi.
- Không
làm việc quá lâu ngoài trời nắng hoặc trong môi trường nóng bức cũng như tránh
các hoạt động thể lực quá sức.
- Uống đầy
đủ nước khi trời nóng hoặc lao động nặng.
- Luôn
trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như
quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính,...
- Làm
thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò rất có ý
nghĩa trong việc phòng chống say nắng, say nóng.